«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَابْتَغُواْ إِلَیهِ الْوَسِیلَةَ...؛ ای کسانی که ایمان آورده اید از خداوند پروا کنید و به او تقرب جویید...».[1]

توسل یکی از راههایی است که حتی نبی اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ برای حاجات خود به کار می برد. چنان که هنگام دفن مادر گرامی علی ـ علیه السلام ـ فاطمه بنت اسد چنین دعا میَ کنند «خداوندا به حق انبیاء قبل از من مادرم را بیامرز و مکانش را وسیع گردان».[2]

پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ به شخصی که حاجت خود را از پیامبر خواست طریقه توسل را این گونه آموزش می دهد. ابتدا وضو بساز و دو رکعت نماز حاجت به جای آور و این گونه بگوی «بار خدایا از تو درخواست می کنم و به تو روی می آورم به پیامبرت، پیامبر رحمت. ای محمد! من به حق تو به سوی خدایم روی می آورم تا حاجتم برآورده شود. خدایا پیامبرت را در مورد من شفیع قرار ده».

و نکته مهمی که در بحث توسل باید به آن توجه کرد این است که: گاهی انسان به خواسته اش می رسد به سبب توسل ولی همیشه این گونه نیست زیرا توسل و دعا، شرایط و موانع دارد. که اجمالاً به قسمتی از آن اشاره می شود:

1. باید با کمال اعتقاد و اخلاق در نیت باشد. امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: «إن العطیة علی قدر النیة؛ به درستی بخشش و عطاء به اندازه نیت دعا کننده و اعتقاد او به دعا هست».[3]

2. حاجت مورد نظر مشروع و معقول باشد امام علی ـ علیه السلام ـ می فرماید: «ای کسی که دعا می کنی آن چه را ناشدنی و نارواست از خدا مخواه».[4]

3. متوسل شونده دارای ایمان و عمل صالح باشد و گناه و ظلم را ترک کند و توبه کند.

امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرمایند: «در دعا ابتدا باید خدا را ستود سپس به گناه اعتراف کرد و آن گاه حاجت خود را خواست».[5]

4. دعا کننده باید کسی را که می خواند بشناسد. امام صادق ـ علیه السلام ـ در سئوال عده ای که از عدم اجابت دعایشان گِله کردند چنین جواب می دهد «چون کسی را می خوانید که او را نمی شناسید».[6]

5. متوسل شونده باید حضور قلب و رقت قلب داشته باشد چنان که رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ می فرمایند: «بدانید خداوند دعایی را که از دل غافل باشد نمی پذیرد».[7]

6. دعا کننده باید آداب دعا و توسل را مراعات کند و باید قبل از دعا 1. بسم الله بگوید؛ 2. صلوات بر محمد ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و خاندان ایشان بفرستد؛ 3. از صالحین شفیع قرار دهد؛ 4. تضرع و زاری کند؛ 5. دو رکعت نماز بخواند؛ 6. خواسته خود را زیاد نشمرد؛ 7. در خواسته خود بلند همت باشد؛ 8. برای همه دعا کند؛ 9. به صورت پنهانی دعا کند؛ 10. به اجابت دعای خود خوشبین باشد؛ 11. پافشاری کند؛ 12. قرآن بخواند؛ 13. از مکان های مقدس مخصوصاً بقعه حسینیه استفاده کند.

با وجود این شرایط، انشاء الله هیچ دعایی بدون اجابت نمی ماند در نهایت این که ذخیره برای آخرت انسان می شود یا دفع بلا می کند چنان چه امام سجاد ـ علیه السلام ـ می فرمایند: «المؤمن دعائه علی ثلاث إما ان یدخّر له، و اما ان یعجّل له و اما ان یدفع عنه بلاءا یرید أن یصیبه؛ دعای مؤمن از سه حال خارج نیست، یا برایش ذخیره می شود، یا در دنیا برآورده می شود، یا بلایی که می خواهد به او برسد دفع می کند».[8]

و حتی امام صادق ـ علیه السلام ـ می فرمایند: «یتمنّی المومن أنه لم یستجب له دعوة فی الدنیا مما یری من حسن الثواب؛ مومن پاداش نیک آخرت را که می بیند آرزو می کند کاش هیچ دعایی از او در دنیا مستجاب نمی شد».[9]

بنابراین علت عدم اجابت دعا و تأخیر آن یا به خاطر نرسیدن زمان اجابت است و خداوند می خواهد ندای بنده خود را با تأخیر در اجابت، زیادتر بشنود و یا به خاطر مصلحت نبودن و یا چیزی زیادتر دادن است چنان چه امام علی ـ علیه السلام ـ می فرمایند: «تأخیر در اجابت دعا تو را نومید نکند، زیرا بخشش بسته به نیت تو است، چه بسا که در برآوردن خواسته ات تأخیر شود، تا بدین طریق خواهنده را پاداش بزرگتر و امیدوار را بخشش بیشتر دهد، بسا باشد که چیزی بخواهی و به تو داده نشده اما دیر یا زود بهتر از آن به تو داده شود، یا برای خیر و مصلحت تو از تو دریغ شده است، و بسا خواسته ای که اگر برآورده شود موجب نابودی و تباهی دین تو گردد».[10]

مطالب بالا در مورد توسل و شرایط آن بود و توسل برای شفای بیماری خود نوعی توسل است و همان شرایط بالا را می طلبد.

انسان نباید از دعا و توسل مأیوس گردد و کرم و بخشش خداوند خیلی بیشتر از آن است که مریضی را شفا ندهد. مگر این که مصلحتی در عدم آن باشد.



[1]  . مائده / 35.

[2]  . کنز العمال، ج2، ص148، ح34425.

[3]  . نهج البلاغه، نامه 31.

[4]  . محمدی ری شهری، محمد، منتخب میزان الحکمه، ج1، ص361، ح2152.

[5]  . همان، ص357، ح2135.

[6]  . همان، ص355، ح2116.

[7]  . همان، ج1، باب دعاء، ص362، ح2169.

[8]  . همان، ص355، ح2122.

[9]  . همان، ص362، ح2170.

[10]  . همان، ج2، باب الدعا، ص362، ح2165.



*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در سه شنبه 89/12/10 ساعت 2:9 عصر موضوع دانستنی های مذهبی | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت