در قرن چهارم هجری عواملی پدید آمد که بر وسعت یافتن تشیع و نیرومندشدن شیعه کمک بسزایی کرد. سستی ارکان خلافت بنی‌عباس و ظهور پادشاهان آل‌بویه مواردی از این دست بود.

   معزالدوله یکی از پادشاهان سلسله آل‌بویه در سال 334‌ق با محاصره بغداد و برکنارکردن المستکفی بالله خلیفه عباسی بر این شهر دست یافت و به جای او المطیع‌لله را به خلافت نشاند. احمد معزالدوله که از طرف خلیفه به لقب امیرالامرا ملقب گردید، در زمان حکومتش به سبب شیعه بودنش و نفوذ کامل در مرکز خلافت بغداد، به اقداماتی دست زد که قدرت شیعیان را از گذشته افزون‌تر نمود به طوری که به اتکاء قدرت معزالدوله قد علم کردند و آزادانه به تبلیغ مذهب و انجام آیین‌ها و شعائر دینی پرداختند.

   ازجمله اقدامات معزالدوله می‌توان به آشکارنمودن دو آیین و رسم شیعیان، عزاداری شیعیان در روز عاشورا و جشن عید غدیر یا غدیر خم اشاره نمود که یکی به جهت تعزیت‌تر شهادت امام حسین(ع)  و دیگری به یمن انتصاب حضرت علی(ع) به عنوان تنها جانشین ایشان، عزاداری و جشن گرفته می‌شد.

   طبق شواهد بدست آمده از متون تاریخی، معزالدوله در 18 ذیحجه سال 352 ق مطابق با ژانویه 964 م اولین‌بار روز غدیرخم را عید اعلام و حکم برپا نمودن جشن و سرور و آذین بستن و افروختن آتش و نواختن موسیقی را صادر کرد. این رسم در بقیه احوال حکومت معزالدوله و در اثنای حکومت پسرش،‌ عزالدوله نیز برگزار گردید. اما برخی راویات دینی و نقل‌قول‌های بزرگان خلاف آن را اعلام می‌دارد و عید اعلام کردن چنین روزی را به شخص پیامبر(ص) نسبت داده‌اند. درهمین خصوص و به نقل از کتاب دایره‌المعارف تشیع آمده است: پیامبر(ص) درمورد عید غدیر فرموده است که: روز غدیرخم برترین عیدهای امت من است. خدای تعالی مرا امر کرد تا برادرم علی‌بن‌ابی‌طالب(ع) را رهبر امت خود قرار دهم تا پس از من به او اقتدا کنند... . پیامبر بعد از اعلام ولایت از منبر پایین آمدند و مردم گرد حضرت جمع شدند و با صدای بلند با زبان و دست بیعت کردند. درحالی که رسول خدا(ص) می‌فرمودند: هَنِّؤُنی به من تبریک بگویید. به من تبریک بگویید. پس از پیامبراکرم(ص) حضرت‌علی(ع) همچنین امام محمدباقر و امام‌   جعفر صادق و امام علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) و سایر ائمه هدی(ع) غدیر را مطرح کرده و روز غدیر را عید‌    می‌گرفته‌اند و به مردم یادآوری می‌کردند که: غدیر بزرگترین عید اسلام است.

     با بیان چنین روایاتی نمی‌توان معزالدوله دیلمی را نخستین شخصی دانست که روز عید غدیر را عید قرار داده و بیان این مسئله بنابر گفته محققان و اندیشمندان شیعی، این مسئله از سوی برخی از مخالفان نوشته شده و از بدعت‌های شیعه بوده است و باید آن را کلامی بی‌اساس و از روی تعصب دانست. دلیل بر این مدعا نقل مسعودی (346 ق) در کتاب التنبیه و الاشراف است که گفته: شیعیان ولادت امیرالمؤمنین(ع) را جشن می‌گرفته‌اند، چه رسد به غدیر! در روایتی از کلینی (م 329 ق) فرموده که شیعیان غدیر را جشن می‌گرفته‌اند و در روایتی فرات می‌گوید: حضرت رضا(ع) در روز هیجدهم ذی‌الحجه عید می‌گرفتند و مراسم جشن داشتند. این روایت را در سنه 259 ق نقل    می‌کند، که شاهد است بر جشن غدیر را توسط خود حضرت رضا(ع)، که در سند 203 ق به شهادت رسیدند. در حالی که معزالدوله فرمان عید را در سند 352 ق صادر نمود. از همین رو   می‌توان معزالدوله را آشکارکننده و ترویج‌دهنده عید و آیین سرور و جشن غدیر دانست نه‌   بنیان‌گذار و پدید آورنده عید. به هر ترتیب عیدی منصوب و آیین و رسوماتی متداول کشت که ذکر و توصیف آنها می‌تواند تا حدودی ما را بر اهمیت، چگونگی و کیفیت و مسائل جانبی موافقان و مخالفان برگزاری این جشن بزرگ آگاه و آشنا سازد.

   در چگونگی و نحوه برگزاری چنین جشنی در زمان آل بویه آمده است: دراین روز به دستور معزالدوله همه شهر را آراسته و آذین بستند، آتشی عظیم برپا داشتند، و طبل‌‌ها به صدا درآمد و در شیپورها می‌دمیدند، جشن و سرور عمومی برپا گردید و برخلاف روز عاشورا که مغازه‌ها و دکاکین را می‌بستند، رسم باز نگاهداشتن دکاکین و مغازه‌ها تا صبح دایر گشت. یکی از شعائر دینی این دوران به جاآوردن نماز عید بود. به ظاهر در این روز علاوه بر برپایی جشن و سرور قربانی کردن شتر نیز رواج داشته است چنانکه ابن‌الجوزی و همدانی در این‌باره نقل کرده‌اند: «معزالدوله دستور داد: در روز عید غدیر، مردم – برخلاف روز عاشورا که درحال اندوه و ماتم به سر می‌بردند – اظهار سرور و شادمانی بکنند، خیمه‌ها به‌پا نمایند و آنها را بیارایند. در شب عید غدیر، در محل شرطه،‌ آتش افروختند و طبل و شیپور زدند. بامدادان، شتری قربانی کردند و به زیارت مقابر قریش رفتند. مراسم عیدغدیر، سال‌ها به همین ترتیب برپا می‌شد. باز ابن‌الجوزی درضمن وقایع سال 389 گفته است که شیعه در کرخ و باب‌الطاق، بنابر عادت جاری خود، در روز عیدغدیر خیمه‌های بزرگ برپا داشتند و جامه‌های زیبا بر آنها آویختند و اظهار سرور کردند. در شب عید،‌ آتش افروختند و بامداد. شتری نحر کردند.»

   هرچند چنین اوامر و دستوراتی از سوی حاکم و انجام آنها از سوی مسلمین تا به نفع شیعیان بوده و آنان را در تبلیغات دینی و انجام شعائر مذهبی آزاد می‌گذاشت اما به مرور و به سبب بروز اختلافاتی بین مسلمان بر سر جانشینی حضرت علی(ع) برگزاری چنین جشنی نه تنها باعث تعظیم شعائرالله و شادی اهل بیت(ع) نمی‌شد، بلکه زمینه‌ساز و منشأ اختلافات مذهبی و تیرگی روابط هم فرقه‌ای‌های شیعیان و اهل سنت نیز می‌گشت. به‌طوری که با برپایی سوگواری و جشن به واسطه این دو رویداد، همواره در پایتخت (بغداد) آشوب‌ها به پا می‌شد و گاه میان این دو فرقه برخوردهایی نیز پدید می‌آمد. واکنش خشونت‌آمیز سنیان به‌ویژه حنابله در روز عاشورا سال 353 ق نمونه‌ای از این درگیری‌ها بود. از سوی دیگر، سنیان با پی بردن به تأثیر اجتماعی و روانی مراسم شیعیان و در واکنش نسبت به اقدام آنان، دو مراسم یادبود بدعت نهادند. آنها در ادامه مراسم عاشورا (در 18 محرم) زیارت آرامگاه مصعب بین زیبر در ناحیه مسکن را مرسوم کردند و هشت روز پس از عید غدیر خم،‌ یوم الغار را به یاد بود  روزی که حضرت محمد(ص) و ابوبکر در سر راه خود به مدینه به غاری پناه بردند؛ جشن گرفتند و همچون شیعیان مراسمی مذهبی برپا داشتند. این مراسم رقابت‌آمیز دلالت و نشانه قدرت و کشمکش‌های رقابت‌آمیز متعاقب با آن بودند.

   یک سال بعد و در سال 354 ق هنگامی که مراسم عاشورای در پایتخت انجام می‌شد بلوا و تاراجی آشکارا صورت گرفت و بسیاری از افراد هر دو فرقه- شیعه و سنی-  زخمی و آسیب دیدند.

   اختلاف و نزاع بین شیعه و سنی گاهی در هنگام به پاشدن مراسم عید غدیر از طرف شیعیان نیز رخ می‌داد. ازجمله درسال 371 ق در نزاعی که در عید غدیر میان سنی و شیعه رخ داد، گروهی بسیار کشته شدند.[*] دربعضی از سال‌ها، این اختلافات، جنگ و خونریزی‌ها باعث می‌شد حکام، وزیران و یا صاحب شُرطه‌ها، از انجام مراسم جلوگیری به عمل آورند. به‌عنوان مثال: عمیدالجیوش (ابوعلی پسر استاد هرمز) که از طرف بهاءالدوله،‌ متصدی امور عراق بود. در سال 392 ق مانع برگزاری مراسم عید غدیر را از طرف شیعیان شد. با تمام این فصول باید اذعان کرد، هرچند‌      آل‌بویه در نزاع‌های خونینی که گاه به گاه میان شیعیان و سنیان بغداد روی می‌داد؛ اغلب بی‌طرف بودند و حتی یک‌بار معزالدوله، هاشمیان را نیز توقیف کرد تا فتنه را خاموش سازد، اما بی‌تردید شیعیان آن دیار سازمان یافتگی خود را در برابر عامه‌ی سنی مذهب مدیون غلبه آل‌بویه به‌ویژه معزالدوله بودند که فرمان داد در روز عاشورا آیین سوگواری امام حسین(ع) برپا شود و مردم در عید غدیر به جشن و شادی بپردازند. اگر چه سنیان هم در مقابل روزهایی را برای عزاداری و جشن برپا داشتند ولی آنچه معزالدوله نهاد؛ رسمی شد که پس از او برجای ماند.

   به عبارتی آل بویه‌ها توانستند به عنوان حاکم مطلق در این سرزمین خلافت (332 و 447 ه . ق) مقاومت و مخالفت سنیان را درمقابل تبلیغات شیعیان سخت محدود نموده و در بین‌النهرین و به طور قطع در ایران اعیاد و سوگواری‌های شیعیان – مثل عاشورا و عید غدیر – را به نام روز عزا و عید عمومی رایج سازند.

     -      محمدجواد مشکور؛ تاریخ ایران زمین؛ انتشارات اشراقی، تهران، 1372، ص 176.

  -       جوئل.ل.آمرمی؛‌احیای‌فرهنگی‌درعهد‌آل‌بویه؛‌ترجمه‌محمدسعیدحنای‌کاشانی،‌مرکز‌نشردانشگاهی، تهران، 1375، ص 81-80.

  -     دایره المعارف تشیع (جلد11)؛ ص 526- 527.

-     همان.

-   مفیزالله کبیر؛ ماهیگیران تاجدار؛ مهدی افشار، نشر زرین، تهران، 1362، ص 339.

-     علی‌اصغر فقیهی؛ آل‌بویه(نخستین سلسله قدرتمند شیعه)؛ انتشارات صبا، تهران، 1365، ص 469.

-     همان، ص‌470 و غلامرضا افصافپور؛ ساخت دولت در ایران (از اسلام تا یورش مغول) جلد 1 و 2؛ امیرکبیر، تهران، 1356، ص 25.

-    پی،ن، رشیدوو؛ سقوط بغداد و حکمرانی مغولان در عراق؛ ترجمه اسدالله آزاد، انتشارات آستان قدس رضوی، تهران، 1368، ص 42.

-    آمرمی، همان، ص 81-80.

-    رشیدوو، همان، ص 43.

- فقیهی، همان، ص 472-473.

- دایره‌المعارف بزرگ اسلامی؛ مرکز دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، تهران، 1369، ص 640.

- برتولد اشپولر؛ تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی ج1؛ ترجمه جواد فلاطوری، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، 1364، ص 367-368.

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در پنج شنبه 92/7/18 ساعت 11:20 صبح موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت

   جشن عید غدیر به یاد روزی برپا می‌شود که به اعتقاد مسلمانان در‌ آن روز پیامبر اسلام(ص) به امر خداوند با این عبارات من کنت مولاء و علی مولاء حضرت علی(ع) را ولی و جانشین خود خطاب نمود. هرچند خطابه پیامبر(ص) بر کلیه مسلمین اداء شد، اما به سبب بروز برخی اختلاف بر سر جانشینی پیامبر(ص) بزرگداشت و برگزاری این عید با دودستگی و تعارض توامان شد. اما با تمام وجود هرساله با فرارسیدن این روز در میان شیعیان جهان اسلام به ویژه ایرانیان جشنی بر پا می‌شود و به واسطه آن پیشوایی و امامت حضرت علی(ع) را جشن می‌گیرند و با آن بیعتی مجدد می‌بندند. اهمیت و ارزش این روز و واقعه در طول تاریخ‌اش به حدی است که برگزاری جشن و بزرگداشت آن درگذشته با درگیری‌ها، شورش‌ها و آشوب‌هایی همراه بوده است که در این قسمت به منظور بیان پیشینه تاریخی برگزاری این عید به چنین مواردی اشاراتی خواهد شد.

   چنانچه می‌دانید شیعیان از آغاز به‌ویژه پس از شهادت حضرت علی(ع) و استقرار حکومت    بنی‌امیه مورد آزار و اذیت و بدرفتاری‌های امویان قرار داشتند. شدت فجایع عمال امویان به حدی بود که عرصه را نه تنها بر سادات علوی  بلکه بر اهل تسنن تنگ کرده بود و همین امر سبب شد اکثریت اهل تسنن با اینکه خلفاء را عموماً مفترض‌الطاعه‌   می‌دانستند ناگزیر شدند خلفاء را به دو دسته خلفای راشدین (چهار خلیفه اول) و غیر راشدین که از معاویه شروع می‌شود، تقسیم‌بندی نماید.

   در اواخر قرن دوم هجری انقلاب‌ها و جنگ‌های خونینی در اثر بیدادگری بنی‌امیه در همه جای کشورهای اسلامی رخ داده که سرانجام دولت اموی با قیام ابومسلم خراسانی سردار ایرانی برچیده شد و بنی‌عباسیان به نام اهل‌بیت خلافت را درربودند. آنان در آغاز کار روی خوش به مردم و علویان نشان دادند و حتی به نام انتقام شهداء علویین، بنی‌امیه را قتل عام کردند و قبور خلفاء آنها را شکافتند. ولی دیری نگذشت که شیوه ظالمانه بنی‌امیه را پیش‌گرفته و در بیدادگری و‌             بی‌بندوباری از هیچ امری فروگذار نکردند. در این بین بودند خلفایی که شیعیان امامیه را آزار و شکنجه می‌دادند و‌ دسته دسته گردن می‌زدند و زنده زنده دفن می‌کردند و در مقابل خلفایی که به استدلال عقلی در مذهب اعتقاد داشته و مروج تام و آزادی کامل در ادیان و مذاهب را سر دادند. چنین فضاهایی زمینه‌ای را فراهم‌   ساخت تا شیعیان در کنار دیگر مذاهب و فرقه‌ها نفسی تازه بکشند و در فعالیت‌های علمی و تبلیغات دینی حضور فعال‌تری داشته باشند.

استاد علامه طباطبایی؛ شیعه در اسلام؛ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1348، ص 26.

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در پنج شنبه 92/7/18 ساعت 11:12 صبح موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت

منظور از کلمه مولادر این روایت پیامبر(ص ) که فرمود: من کنت مولاه فهذا على مولاچیست ؟ شاید گفته شود

: مولابه معناى دوست و یار و یاور است ، نه به معناى سرپرست وکسى که بتواند در حق مردم تصرف کند و اطاعت کردن از او، واجب باشد.
پاسخ این توجیه ، این است که :

-1 اگر مراد پیامبر(ص ) دوستى با على (ع ) بود و اینکه آنحضرت یار و یاور مردم باشد، دیگر لازم نبود که پیامبر(ص ) در آن صحراى گرم و سوزان و در موقعیت حساس حج و آن حضرت بى نظیر، فرمان توقف دهد و صبر کند تا جلو رفته هابرگردند و عقب مانده ها برسند و مهمتر از همه ، آیه قرآن ، نازل شود و یاور بودن على (ع ) را با مقدمات بسیار در سخنرانى خود بیان کند و از مردم اعتراف بگیرد. پس معلوم مى شود مساله دیگرى در کار بوده که پیامبر(ص ) این گونه عمل کرده است .
 -2اعلام دوستى با على (ع ) مساله اى نبود که رسول خدا(ص ) در مورد آن تبلیغ نکرده باشد، زیرا پیامبر(ص ) بارها در این مورد صحبت کرده و آن را به مردم گوشزد نموده بود.
 -3 اعلام این مطلب که على (ع ) دوست مردم است .وحشتى براى پیامبر(ص ) بوجود نمى آورد تا لازم شود خدا او را تسلى ودلدارى دهد به همان گونه که در آیات قرآن آمده است .
 -4 دوستى با حضرت على (ع ( و یاور مردم بودن ، آن قدر مهم نبود که خداوند با لحن قاطع به رسولش بگوید: اگرانجام ندهى ، رسالتت را به پایان نرسانده اى .
 -5 موضوع دوستى ، احتیاجى به بیعت گرفتن از مردم ، تبریک گفتن به حضرت على (ع ) با مراسم مخصوص ندارد. آیا این عاقلانه است که به خاطر یک دوستى ساده ، در بیابانى گرم و سوزان ، خیمه درست کنند وبه مردم دستور بدهند که با یک دوست بیعت کنند.
 -6 پیامبر در مراسم حج ، از جدایى با مردم و ملاقات با خدا سخن گفت و به آنها گوشزدکرد که به فکر آینده خود باشند و از قرآن و عترت جدا نشوند و پس از آن نیز، حدیث ثقلین را بارها و بارها تکرار کرد.
همه این مسائل نشان مى دهد که موضوع غدیر خم بسیار با اهمیت تر از سخنانى است که اهل سنت مطرح مىکنند و آن ، موضوع رهبرى آینده حکومت اسلامى و جانشینى پیامبر(ص ) است زیرا بعد ازرحلت پیامبر(ص )، اولین رهبر مسلمان قرآن و دومین آن عترت بوده است

کتاب الکترونیکی پیام غدیر،عذرا انصارى

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در یکشنبه 92/7/14 ساعت 2:45 عصر موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت

به لطف خداوند متعال و یاری و مدد صاحب غدیر حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام، و با توکل بر حضرت احدیت و توسل بر حضرات معصومین علی الخصوص اولین مدافع غدیر حضرت زهرای مرضیه سلام الله علیها، بر آن شدیم تا حرکتی را در راستای ترویج هرچه بیشتر عید بزرگ غدیر خم ایجاد نماییم، و در حد توان خود بکوشیم تا پیام غدیر را به گوش جهانیان برسانیم، و خود را در جریان دریای بی کران این عید بزرگ که از روز 18 ذی الحجه سال دهم هجرت آغاز شده و در تمام اعصار جاریست و تا ابد ادامه خواهد داشت بیندازیم به امید اینکه در روزی که کنار حوض کوثر بر رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم وارد می شویم شرمنده نباشیم و از دستان ساقی کوثر از آن شراب بهشتی بنوشیم، نه اینکه در زمره کسانی باشیم که با امر رسول الله و به دست امیرالمؤمنین از کنار این حوض رانده شویم.

طرح سراسری مسابقه وبلاگ نویسی « ابلاغ غدیر » با هدف انجام وظیفه الهی و رسمیت فعلی پیدا نمودن عید غدیر خم در تمام شئون جهان ؛ برگزار می شود.

 امید است باعنایت خداوند متعال و الطاف عالیه حضرت امیر المؤمنین امام علی علیه السلام و تحت توجهات صاحب اصلی غدیر خم در این زمان وجود مقدس حضرت حجة ابن الحسن العسکری اروحنا له الفداء ، شاهد تحول عملی در زندگی جهانیان نسبت به عید الله الاکبر باشیم.

ابلاغ پیام رسول الله تکلیف شرعی همه مسلمانان علی الخصوص شیعیان می باشد. و از خداوند متعال می خواهیم که ما را در این مسیر موفق گرداند و از جمله کسانی باشیم که اطاعت امر خداوند و رسولش را نموده ایم و از کسانی نباشیم که گرفتار عذاب خداوند و خشم او شویم.

اهداف مسابقه سراسری «ابلاغ غدیر» 

• تقرب به حضرت حق سبحانه و تعالی و انجام دستور الهی
• آشنایی با عید غدیر خم و تکالیف عملی آن و گسترش فرهنگ عید غدیر خم در جهان
• تشویق و حمایت از تولید محتوای غنی و تجمیع اطلاعات و مفاهیم عید غدیرخم در فضای مجازی
• جریان سازی اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و خنثی سازی جریان های غلط و منحرف از عید غدیر خم
• ارتقاء محتوای اسلامی بر پایه عید غدیرخم با بهره گیری از تکنولو‍‍ژی و هنر روز فضای مجازی
• ارزیابی وبلاگ ها جهت برنامه ریزی های راهبردی و حمایت در آینده
• شناسایی و معرفی وبلاگ نویسان عید غدیر خم و وبلاگ های الگو
• حمایت از ایده ها و استعداد های خلاق و تاثیر گزار در حوزه فضای مجازی بخصوص وبلاگ نویسی
• تقویت پاسخگویی به نیاز ها و دغدغه های قشر جوان و فرهیخته
• اطلاع رسانی فعالیت های بلاگرهای ولایی و ایجاد تعامل در بین وبلاگ ها
• تقویت اخلاق و باور های شیعی با استفاده از فن بیان و هنر در رسانه وبلاگ و فضای مجازی

              برای دیدن آیین نامه کلیک کنید:

                                 آیین نامه اولین دوره مسابقه «ابلاغ غدیر»

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در یکشنبه 92/7/7 ساعت 9:55 صبح موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت

تبریک شیخین به امام علی (ع) در کتب علما عامه

باری خصوص تهنیت و تبریک شیخین (ابوبکر و عمر) را جمع کثیری علاوه بر علمای شیعه ـ رضوان الله علیهم ـ ازعلمای عامه از ائمه تاریخ و تفسیر و حدیث، چه مسندا با سندهای صحیح بارجال موثقی که منتهی به ابن عباس و ابوهریره وزیدبن و برآءبن عازب می‌شود، و چه مرسلا روایت کرده و درکتب خود ذکر کرده‌اند.

بعضی از عامه به لفظ بخ بخ لک یاعلی و بعضی به لفظ هنیئا لک و بعضی به لفظ طوبی لک آورده؛ و از سوی دیگر بعضی به لفظ اصبحت، و بعضی به لفظ امسیت، و بعضی به لفظ مولای و مولی کل مومن و مومنه و بعضی به لفظ مولی کل مومن و مومنه وبعضی به لفظ مولی کل مسلم و بعضی به لفظ مولای و مولی کل مسلم ذکر کرده‌اند. و مافشرده و شالوده آنچه راکه علامه امینی ـ رحمه الله علیه ـ در اینجا ذکر کرده است باسبک و ترتیب خود می‌آوریم.

اول: حافظ احمدابن عقده درکتاب «ولایت» و حافظ ابوعبدالله مرزبانی در کتاب«سرقات الشعر» و حافظ علی بن عمر دارقطنی بنا به نقل ابن حجر در «صواعق» و ابومحمد عاصمی در کتاب « زین الفتی» و حافظ ابوعبدالله گنجی در کتاب«کفایه الطالب» و ابن حجر عسقلانی هیتمی درکتاب «الصواعق المحرقه» وشمس الدین مناوی شافعی درکتاب«فیض القدیر»، وابوعبدالله زرقانی درکتاب«شرح المواهب» وسید احمد زینی دحلان درکتاب«الفتوحات الاسلامیه» بدین عبارت آورده‌اند که: فقال ابوبکر و عمر: امسیت یابن ابی طالب! مولی کل مومن ومومنه «پس ابوبکر وعمر گفتند: ای پس ابوطالب! شب کردی درحالی که مولای هر مومن و هرمومنه‌ای هستی».

دوم: حافظ ابوعبدالله ابن بطه درکتاب«الابانه»، وقاضی ابوبکر باقلانی در« تمهیدالاصول» بدین عبارت ذکر کرده‌اند: ان ابابکرو عمر لماسمعا قالا: یابن ابی طالب! انت مولی کل مومن و مومنه!«ابوبکر و عمر چون شنیدند گفتند: ای پسر ابوطالب! تو مولای هر مرد مومن و هر زن مومنه‌ای هستی»!

سوم: حافظ ابوبکرابن شیبه درکتاب« المصنف»، و احمد بن حنبل در «مسند» خوذ، و حافظ ابوعباس شیبانی، و حافظ ابویعلی موصلی در«مسند» خود، و حافظ ابوسعید سمعانی در«فضائل الصحابه» و ابوالفرج ابن جوزی حنبلی در عمر بن محمد ملا در«وسیله المتعدین»، و حافظ محب الدین طبری در«الریاض اانضره»، و شیخ الاسلام حوئی در «فرائد السمطین»، وولی الدین خطیب در «مشکاه المصابیح»، و جمال الدین زرندی در«نظم دررالسمطین»، وابوالفداء ابن کشیر شامی شافعی در«الدایه والنهایه»، و تقی الدین مقریزی مصری در«خطط»، و نورالدین ابن صباغ مالکی در«الفصول المهمه»، و کمال الدین میبدی در «شرح دیوان منسوب به امیرالمومنین»، و جلال الدین سیوطی در «جمع الجوامع» بنا به نقل« کنز العمال»، و نورالدین سمهودی شافعی در«وفاءالوفاء باخباردارالمصطفی»، و سیدعلی بن شهاب الدین همدانی در«موده القربی»، و سید محمود شیخانی قادریدر«الصراط السوی فی مناقب آل النبی»، و شیخ احمد باکثیر مکی در«وسیله المآل فی عدمناقب الآل»، و میرزا محمد بدخشانی در«مفتاح النجافی مناقب آل العبا»، و شیخ محمد صدرالعالم در«معارج العلی فی مناقب المرتضی»، و ابوولی الله عمری دهلوی، و سید محمدصنعانی در«الروضه الندیه شرح التحفه العلویه» و مولوی محمد مبین لکهنوی در«وسیله النجاه»، و شیخ محمد جیب الله شنقیطی مالکی در«کفایه الطالب فی حیاه علی بن ابیطالب» بدین عبارت آورده‌اند که: قال عمر: هنیئا لک یابن ابی طالب! اصبحت و امسیت مولی کل مومن ومومنه!

«گوارا باد بر تو ای پسر ابوطالب! صبح و شب کردی درحالی که مولای هر مومن و مومنه‌ای بودی»!

چهارم: حافظ ابوجریر طبری در«تفسیر» خود، و حافظ ابوسعید خرگوشی در«شرف المصطفی»، و ابوحامد غزالی در«سرالعالمین»، و اخطب خطبآء خوارزم موفق بن احمد حنفی در «مناقب» خود، وفخرالدین رازی شافعی در«تفسیر» خود، و نظام الدین قمی نیشابوری، وسید عبدالوهاب حسینی بخاری، و محمد محبوب عالم در«تفسیر شاهی» بدین عبارت آورده‌اند که: فلقیه عمر فقال: هنیئا لک یابن ابی طالب! اصبحت و امسیت مولی کل مومن ومومنه«عمر او را دید و گفت: گواراباد بر تو ای پسر ابوطالب! صبح کردی و شام کردی درحالی که مولای هرمرد مومن و هرزن مومنه‌ای هستی».

پنجم: حافظ ابن سمان رازی بنا به نقل محب الدین طبری در«الریاض النضره» و شنقیطی در «حیاه علی بن ابی طالب»، و حسام الدین بایزید سهانپوری در«مرافض الروافض» بدین عبارت آورده‌اند که: فلقی علیا(ع) عمربن الخطاب بعد ذالک فقال: هنیئا یابن ابی طالب! اصبحت و امسیت مولای و مولی کل مومن ومومنه.«علی (ع) را پس از این واقعه عمربن خطاب دیدار کرد و گفت: گوارا باشد برتو ای پسر ابوطالب! صبح کردی و شام کردی در حالی که مولای من هرمومن و مومنه‌ای هستی»!.

ششم: ابواسحق ثعلبی در تفسیر خود:«الکشف و البیان»، و حافظ ابوبکر بیهقی بنا به نقل «الفصول المهمه»، و حافظ ابوبکر خطیب بغدادی، وفقیه ابوالحسن ابن مغازلی در«مناقب»، و ابوالفتح اشعری شهرستانی در«الملل و النحل»، و قاضی نجم الدین اذرعی شافعی در«بدیع المعانی» بدین عبارت ذکر کرده‌اند که: فلقیه عمر فقال: هنیئا لک یابن ابی طالب! اصبحت مولی کل مومن ومومنه. «پس از جریان خطبه رسول الله، عمرعلی راملاقات کرد و گفت: گوارا باد تو را ای پسر ابوطالب! صبح کردی در حالی که مولای هر مرد مومن و هر زن مومنه‌ای هستی»!

هفتم: فقیه ابن المغازلی در«مناقب» با سند دیگر، و خطیب خوارزمی در«مناقب» با سند دیگر بدین عبارت آورده‌اند که: فانصرف علی قریر العین فاتبعه عمر بن الخطاب فقال: بخ بخ یاابالحسن! اصبحت مولای و مولی کل مسلم! «علی پس از خطبه رسول الله با خوشحالی راه افتاد، عمربن خطاب به دنبال او رفت و گفت: آفرین آفرین ای ابوالحسن! صبح کردی درحالی که مولای من و مولای هر مسلمان هستی»!

هشتم: ابوالفتح محمد بن علی نطنزی در«الخصائص العلویه»، و شیخ الاسلام حموئی باسند دیگر روایت کرده‌اند که: قال عمر: بخ بخ یابن ابی طالب! اصبحت مولای و مولی کل مسلم. «عمر گفت: آفرین آفرین ای پسر ابوطالب! صبح کردی در حالی که مولای من و مولای هرمسلمان هستی»!

نهم: ابومحمد عاصمی در«زین الفتی» با سند دیگر بدین عبارت آورده‌ است که: قال عمر: هنیئا لک یاابالحسن! اصبحت مولی کل مسلم!«عمر گفت: گوارا باشد بر تو ای ابوالحسن! صبح کردی در حالی که مولای هر مسلمان هستی»!

دهم: ابوالسعادات ابن اثیرشیبانی در«نهای»، و شهاب الدین قسطلانی در«المواهب اللدنیه» بدین عبارت آورده‌اند که: قول عمرلعلی: اصبحت مولی کل مومن.« گفتار عمر به علی: صبح کردی در حالی که مولای هر مومنی هستی»!

یازدهم: عزالدین ابن اثیر شیبانی بدین عبارت آورده ‌است که: عمرگفت: یاابن ابی طالب! اصبحت الیوم مولی کل مومن« ای پسر ابوطالب! امروز صبح کردی در حالی که مولای هر مومنی می‌باشی»!

باری اینها بعضی از روایاتی بودکه دلالت داشت بر اینکه شیخین اقرار و اعتراف به ولایت امیرالمومنین (ع) داشته‌اند ولیکن ولایت را به معنائی غیر از امامت و امارت و خلافت حمل می‌کرده تا با امارت و حکومت آنها مخالفتی نداشته باشد. و این حمل، صحیح نیست زیرا باوجود تنصیص اهل لغت و اشعار شعرای عرب و بدست آوردن حاق و ریشه اصلی ولایت، همانطور که در طی مباحث سابق یاد آور شدیم، ولایت به معنای اولویت من جمیع الوجوه، وقرب به تمام معنی الکلمه می‌باشد، که لازمه‌اش ریاست و حکومت و خلافت و صاحب اختیاربود در دین و دنیاست.

آنها با وجود اظهر من الشمس بودن این معنی، این حقیقت را انکار کردند و به ادله واهیه متمسک شدند، که امارت و حکومت از ولایت جداست، و مردم برای تعیین امام خودشان باید قیامت کنند، همچنانکه در کیفیت استدلال بسیاری از عامه می‌بینیم که می‌گویند: حدیث من کنت مولاه فعلی مولاه صحیح است و مسلما از رسول خدا شنیدند و اقرار و اعتراف داشتند، خودشان درمقام تعیین خلیفه برآمدند و درسقیفه بنی ساعده با ابوبکر بیعت کردند.

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در شنبه 92/7/6 ساعت 3:30 عصر موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت