-       حضور و اجتماع اقشار مختلف مردمی در منزل مجتهدین

   چنانچه در بالا نیز اشاره شد یکی از سنت‌های رایج و نیکو در اعیاد ملی مذهبی، مراجعت و اجتماع اقشار مختلف مردم در منزل علماء، بزرگان و سادات، به منظور صله‌رحم و بازدید عید غدیر بوده است که این مسئله می‌تواند مجتهدان را نیز دربرگیرد. درهمین خصوص و در کتاب خاطرات سیاسی و تاریخی از زبان دکتر قاسم غنی نقل شده است: «عید غدیر بود. در سبزوار رفتم منزل حاجی میرزاحسین سبزواری، مجتهد و پیرمرد معروف شهر. منزل آقا مملو بود از طبقات مختلف مردم و اطاق بزرگی که آقا در آن نشسته بود نیز مملو بود.» چنین اجتماعاتی در شرایطی که جامعه را فضای سخت و خفقان سیاسی کشور احاطه کرده بود، زمینه برقراری ارتباط رهبران سیاسی و اجتماع مردمی را فراهم می‌ساخت. این امر خود سبب آگاهی و بیداری مردم از اوضاع و احوال سیاسی وقت می‌شد.

   ناظم‌الاسلام کرمانی یکی از رهبران و مبارزان سیاسی در دوره مشروطیت که انجمنی را به شکل مخفیانه تشکیل و رهبری می‌کرد؛ در روز 18 ماه ذی‌الحجه سال 1322 هجری که عید غدیر بود در منزلش جمعی از فضلا و دانشمندان حضور به هم رسانیدند و در این جمع ایشان سخنانی را درخصوص آزادی مملکت از قید عبودیت و اسارت داخلی و خارجی و دستیابی به مقام منیع شرف و ملیت و قومیت و افتخار و رسیدن به مقام عزت و سربلندی ایراد نمود.

-       جاری‌کردن صیغه برادری یا عقد اخوت

   یکی از رسوم خوب و پسندیده ایرانیان که به احتمال زیاد از دوره قاجاریه رواج یافته و منسوب به این روز است، جاری کردن صیغه برادری است. بدین ترتیب که دو نفر که باهم دوست هستند تصمیم می‌گیرند تمام عمر با یکدیگر مانند دو برادر باشند و بدین منظور نزدیک روحانی می‌روند و تا صیغه برادری برای‌شان جاری شود. در همین‌باره اعظام الوزاره در کتاب خاطرات من یا روشن‌شدن تاریخ صد ساله آورده است: «چون ملارضی معروف به جناب اهل کهرکبود طالقان با پدرم در روز عید غدیر صیغه برادری خوانده بود (این عمل در میان جامعه آن روز متداول بود و واقعاً مانند دو برادر واقعی مهربان و صمیمی بودند) به این مناسبت بین من و میرزا غلامعلی (پسرجناب) در همه چیز مانند پسرعموی نسبی رفتار می‌شده است.» هانری ماسه در کتاب معتقدات و آداب ایرانی درباره این رسم و دیگر رسوم نیکو و پسنده ایرانیان می‌نویسد: «برگزاری عید غدیر توأم است با مراسم اتحاد و برادری که جهانگردان قدیم بدان اشاره کرده‌اند. این رسم هنوز هم باقی است و به کلی برچیده نشده است. به افتخار این پیشامد که به عقیده ایرانیان حضرت محمد(ص) حضرت علی(ع) را به جانشینی خود برگزید، هر سال مراسم عید برادری و یگانگی برگزار می‌شود، در همان روز ماه قمری که عید غدیرخم نیز برگزار می‌گردد. در این روز نه تنها دشمنان با هم آتشی می‌کنند، بلکه به تبعیت از قانون اسلام مردم کودکانی را به فرزندی خود قبول می‌کنند و باشکوه تمام ندا در می‌دهند که مردان برادران و زنان خواهران ایشان‌اند و به این سوگند خود در تمام عمر وفادار می‌مانند. کودکی را که می‌خواهند به فرزندی قبول کنند به حال برهنه بین پیراهن و تن خود قرار می‌دهند، گوئی همچون فرزندان طبیعی این کودک نیز از تن آنان بدر آمده است.»

- منوچهر فرمانفرما؛ خون و نفت؛ نشر ققنوس، تهران، 1378، ص 409.

- کبیر، همان، ص 339.

- فقیهی، ‌همان، ص 470.

- فیودورکووف؛سفرنامه بارون فیودورکووف؛ ترجمه اسکندر ذبیحیان، انتشارات ‌فکر روز، 1372، ص234.

- مرتضی کامران؛ دیده‌ها، شنیده‌ها: خاطرات میرزا ابوالقاسم خان کمال‌زاده؛ نشر البرز، تهران، 1370، ص 293.

-باباصفری؛ اردبیل؛ انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، 1371، ص 121.

- پ، آمده ژوبر؛ مسافرت در ارمنستان و ایران؛ ترجمه علیقلی، بی‌جا 1347، ص 262.

- ویلیام فرانکلین؛ مشاهدات سفر از بنگال، ایران؛ ترجمه محسن جاویدان، انتشارات دانشگاه تهران، تهران 1308، ص 18.

- روزنامه وقایع اتفاقیه؛ سال 1269، شماره 139، ص 2.

- غلامحسین‌افضل‌الملک؛ افضل‌التواریخ؛ منصوره اتحادیه (نظام مافی)، سیروس سعدوندیان، نشر تاریخ ایران، تهران، 1361، ص 368.

- سیداحمد وکلیلیان؛ رمضان در فرهنگ مردم؛ چاپخانه تک چاپ، بی‌جا، 1370، ص 171-170.

- عبدالحسین نوایی؛ ایران و جهان؛ نشر هما، تهران، 1364، ص 361.

- صفری، همان، ص 114.

- محمدابراهیم باستانی پاریزی؛ حماسه کویر؛ امیرکبیر، تهران، 1357، ص 145.

- سایت راسخون

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در دوشنبه 92/7/29 ساعت 2:0 صبح موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت