-       نواختن ساز و موسیقی

   حضور دستجات موزیک که شامل طبال‌ها، نقاره‌چی‌ها، شیپورچی‌ها و... می‌شدند در ایام خاص به‌ویژه اعیاد و نواختن موزیک و موسیقی به فراخور آن روز جزئی از رسومات برپایی و برگزاری جشن‌های همچون عیدغدیر بوده است که می‌توان تفاوت‌هایی در آلات و سبک نواختن آن را به تمامی دوره‌ها نسبت داد. به ظاهر استفاده از آلات موسیقی مانند طبل و شیپور و نواختن آن به جهت برپایی سرور و شادمانی بیشتر از سوی عمال حکومتی ترتیب داده می‌شد؛ به طوری که در گزارشات متعددی راه افتادن چنین گروه و دسته‌های موزیک به همراه توصیف و مراسم‌های خاص و جشن‌های است که از سوی شاهان و حاکمان برگزار شده‌بود. آنچه مسلم‌است استفاده از‌      این‌گونه آلات موسیقی در گذشته می‌توانسته کارکردهای همچون: اطلاع‌رسانی و اعلان و آگاهی مردم و در مواقعی رونق‌بخشیدن به جشن و به همراه آوردن شادی و نشاط در ایام خجسته و میمون و... داشته باشد. نواختن طبل و شیپور در زمان آغاز مراسم قربانی و یا اعلام وقت سال تحویل، اعلام آغاز و پایان جنگ‌ها، اعلام اذن دخل شاه برای مراسم سلام عام و یا نواختن آن در هر صبح و شام برای مشخص نمودن و اعلام طلوع و غروب آفتاب و... . ،‌ گونه‌های از این دست بوده است.

-       شلیک توپ

   هرچند به هنگام آتش‌بازی در روزهای جشن از مهمات و آلات و ادوات جنگی چون باروت، تیر و تنفنگ و توپ استفاده فراوان می‌شد، اما شلیک توپ به شمارش عدد صدوده، عدد رسمی بود که در دوره قاجار متداول و رواج پیدا کرد. این رسم قانونی در دو روز خاص، ولادت باسعادت حضرت امیر(ع) و روز عیدغدیر به مورد اجرا گذاشته می‌شد. انتخاب عدد صد و ده نیز به سبب منسوب بودن آن به نام گوهربار این امام همام بوده است.

   در همین رابطه و به نقل از روزنامه وقایع اتفاقیه به شماره 139، 25 ذیحجه 1299 ه . ق «در روز پنجشنبه هیجدهم این ماه که روز عیدغدیر بود، ولیعهد دولت علیه در اطاق نقاش‌خانه دیوانخانه مبارکه به نیابت اعلیحضرت به سلام نشستند و سایر صاحب منصبان نظام، خوانین و اعیان و اشراف و... و عمال شرفیاب حضور گردیده به قانونی که معمول و متداول این دولت علیه است، یکصد و ده تیر توپ مخصوص این عید است شلیک نمودند و بعد از آن خطیب ادای خطبه مقام اعلیحضرت پادشاهی نمود و عموم اهل اسلام به سلامتی وجود مبارک اظهار مسرت و شادمانی و شکرگزاری نموده مراسم عیش و جشن و خرسندی این عید عزیز را به‌عمل آوردند.»

-       اهداء خلعتی و دیگر هدایا حکومتی

   درگذشته رسم براین بود که مقامات عالی رتبه کشوری به پاس خدمتگزاری‌های صدیق و چاکران واقعی دیوانی و درباری و یا به منظور اعلام بقاء در حکومت و دادن انعام به جهت مدح و ثنای پادشاهی و گاهی در مراسم خاص سلام شاهی در ایام اعیاد و جشن‌های ملی و مذهبی، خلعت‌های به رسم حکومتی به عمال و رجال لشکری و نظامی، دیوانی و درباری اهدا می‌کردند. این خلعتی‌ها شامل مواردی چون: لباس رسمی، قطعه جواهر، لباده، شمشیر و اسلحه‌های جواهرنشان، سکه‌های طلا و اشرفی و... می‌شد.

   عید غدیر نیز ازجمله اعیادی بود به واسطه جشنی که در دربار و به سفارش شاهان و سلاطین ترتیب داده می‌شد، خلعت و هدایایی به عمال و رجال حکومتی اهداء می‌شد. در کتاب افضل‌التواریخ به قلم غلامحسین افضل‌الملک آمده است: «به منتظم‌الدوله سردار مکرم وزیر قورخانه مبارکه و در شب عید غدیر یک ثوب (جامه) سرداری تن‌پوش همایون مرحمت شد.». به فراخور رسم و رسومات اهداء خلعت و هدایای چنین ایامی، عامه مردم نیز در مناسبات میمون و خجسته خود با فرارسیدن این عید هدایایی را برای خویشان و بستگان خود ارسال می‌کردند. به عنوان مثال: در برخی رسومات مربوط به ازدواج در میان ایرانیان در اولین عید پس از جشن نامزدی هم از طرف خانواده داماد و هم عروس هدایای رد و بدل‌  می‌شود. کت و شلوار، ساعت. چند کله قند و چند شاخه گل ازجمله هدایایی است که از طرف خانواده عروس برای داماد فرستاده می‌شود.

- منوچهر فرمانفرما؛ خون و نفت؛ نشر ققنوس، تهران، 1378، ص 409.

- کبیر، همان، ص 339.

- فقیهی، ‌همان، ص 470.

- فیودورکووف؛سفرنامه بارون فیودورکووف؛ ترجمه اسکندر ذبیحیان، انتشارات ‌فکر روز، 1372، ص234.

- مرتضی کامران؛ دیده‌ها، شنیده‌ها: خاطرات میرزا ابوالقاسم خان کمال‌زاده؛ نشر البرز، تهران، 1370، ص 293.

-باباصفری؛ اردبیل؛ انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، 1371، ص 121.

- پ، آمده ژوبر؛ مسافرت در ارمنستان و ایران؛ ترجمه علیقلی، بی‌جا 1347، ص 262.

- ویلیام فرانکلین؛ مشاهدات سفر از بنگال، ایران؛ ترجمه محسن جاویدان، انتشارات دانشگاه تهران، تهران 1308، ص 18.

- روزنامه وقایع اتفاقیه؛ سال 1269، شماره 139، ص 2.

- غلامحسین‌افضل‌الملک؛ افضل‌التواریخ؛ منصوره اتحادیه (نظام مافی)، سیروس سعدوندیان، نشر تاریخ ایران، تهران، 1361، ص 368.

- سیداحمد وکلیلیان؛ رمضان در فرهنگ مردم؛ چاپخانه تک چاپ، بی‌جا، 1370، ص 171-170.

- عبدالحسین نوایی؛ ایران و جهان؛ نشر هما، تهران، 1364، ص 361.

- صفری، همان، ص 114.

- محمدابراهیم باستانی پاریزی؛ حماسه کویر؛ امیرکبیر، تهران، 1357، ص 145.

- سایت راسخون

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در پنج شنبه 92/7/25 ساعت 2:0 صبح موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت