پس اوّل کسى که بیرون رفت از طریق حق از طایفه امامیه جماعت «کیسانیّه» بودند. و ایشان اصحاب مختارند و نام کیسانیه بر آن جماعت به این سبب واقع شده که نام مختار اوّلا «کیسان» بوده و بعضى گفته‏اند که مختار را به این اسم از براى آن مسمّى ساخته‏اند که پدر او برداشت او را در حالتى که در نهایت کوچکى بود به خدمت حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام آورده در پیش روى آن حضرت بر زمین گذاشت. پس امیر المؤمنین علیه السّلام مالید دست مبارک خود را بر سر او و گفت: «کیّس کیّس»؛ عاقل است عاقل. پس لازم شد از این رهگذر نام «کیسان» از براى مختار.
پس کیسانیّه را به این نام از این جهت مى‏نامند که منسوب‏اند به «کیسان». یعنى اصحاب مختار چنان که گذشت. و فرقه دیگر از ایشان گمان کرده‏اند که محمد بن على عامل گردانید مختار را بر عراقین بعد از قتل امام حسین علیه السّلام و امر کرد به او که طلب کند خون امام حسین علیه السّلام و نامید او را کیسان؛ زیرا مى‏دانست مذهب او را و ایستادگى او را به این امر. و به درستى که این سخنان در معنى اسم مختار به کیسان منقول است از طایفه کیسانیه و دیگرى نقل نکرده. و اما ما نمى‏دانیم که چرا مختار را کیسان نامیده‏اند و محقّق نیست معنى این پیش ما.

 [عقائد فرقه کیسانیه‏]

 (2) شیخ- ایّده اللَّه- مى‏فرماید که این طایفه قائل شده‏اند به امامت ابو القاسم محمّد بن امیر المؤمنین علیه السّلام پسر خولة الحنفیّه. و گمان کرده‏اند که او مهدى است که پر خواهد کرد زمین را از عدل و داد همچنان که پر شده است از ظلم و جور. و اعتقاد کرده‏اند که او زنده است و نمى‏میرد تا آنکه اظهار کند حق را و دست آویز نموده‏اند براى اثبات امامت او قول امیر المؤمنین علیه السّلام را در روز بصره به او که تو پسر منى حقّا و گفته‏اند که او علمدار امیر المؤمنین علیه السّلام بود همچنان که امیر المؤمنین علیه السّلام علمدار حضرت رسول اکرم صلّى اللَّه علیه و آله بود. و این دو معنى دلیل شده است‏
از براى ایشان بر اینکه او سزاوارتر است از همه مردم به مقام امیر المؤمنین علیه السّلام (1) و استدلال کرده‏اند این طایفه دو قول خود که او مهدى است به قول پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله که فرموده است:
 «لن تنقضى الایّام و اللّیالی حتّى یبعث اللَّه عزّ و جلّ رجلا من اهل بیتى اسمه اسمى و کنیته کنیتى و اسم ابیه اسم ابى، یملأ الأرض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا»
 «1»؛ یعنى منقضى نمى‏شود ایام و لیالى تا آنکه برانگیزاند حق تعالى مردى را از اهل بیت من که نام او نام من باشد و کنیت او کنیت من باشد و نام پدر او نام پدر من باشد، پر کند آن مرد زمین را از قسط و عدل همچنان که پر شده است از ظلم و جور.
و این طایفه مى‏گویند که از جمله نامهاى امیر المؤمنین علیه السّلام عبد اللَّه است؛ زیرا فرموده است امیر المؤمنین علیه السّلام که من عبد اللَّه‏ام و برادر رسول صلّى اللَّه علیه و آله‏ام و من صدّیق اکبرم نمى‏گوید این سخن را غیر از من و بعد از من مگر کسى که کذّاب و بهتان‏کننده باشد. «2» و این جماعت استدلال کرده‏اند بر حیات محمد بن حنفیه که او را امام مى‏دانند به این روش که هر گاه ثابت شد امامت او و اینکه او قائم آل محمد صلّى اللَّه علیه و آله است، پس باطل خواهد بود که دیگرى غیر از او، امام باشد و جایز نیست اینکه بمیرد پیش از ظهور؛ زیرا خالى مى‏ماند زمین از حجتى از جانب اللَّه تعالى. پس ناچار است بنا بر صحت این سخنان که او زنده باشد و غایب تا آخر الزمان.
و به درستى که این طایفه همگى رفته‏اند بر اینکه محمد بن حنفیه رحمه اللَّه امام است بعد از امام حسن و امام حسین علیهما السّلام و حکایت شده است از بعضى «کیسانیّه» که‏
محمد بن حنفیه را امام دانسته‏اند بعد از امیر المؤمنین علیه السّلام و به امامت امام حسن و امام حسین علیهما السّلام قائل نشده‏اند. بلکه مى‏گویند امام حسن علیه السّلام در باطن دعوت مى‏کرد مردم را به امامت محمد بن حنفیه و امام حسین علیه السّلام خروج به سیف کرد به اذن محمد بن حنفیه و هر دو ایشان علیهما السّلام دعوت مردم مى‏کردند به سوى او و حاکم بودند از جانب او.
و حکایت شده از بعض کیسانیه که محمد بن حنفیه رحمه اللَّه وفات کرد و امامت حاصل شد بعد از او در ولد او. منتقل شد از ولد او به ولد عباس بن عبد المطلب رحمه اللَّه.
و همچنین حکایت شده باز که بعضى از «کیسانیّه» مى‏گویند: عبد اللَّه بن محمد بن حنفیه زنده است و نمى‏میرد و او قائم آل محمد صلّى اللَّه علیه و آله است و این روایت نادر و شاذ است. و نقل شده است که بعضى از ایشان مى‏گویند که محمد بن حنفیه مرده است و عنقریب زنده خواهد شد بعد از مرگ و او مهدى است. و منکر شده‏اند که مهدى باید همیشه زنده باشد و این قول نیز نادر و شاذ است.
و جمیع آنچه ما حکایت کردیم بعد از فرقه اول از اقوال فرقه‏هاى کیسانیه حادث شده است که ملجا شده‏اند آن فرقه‏ها به سوى آن از اقوال به سبب حیرت و جدائى ایشان از حق.
و مذهب اصل مشهور از کیسانیه آن است که حکایت کردیم که مى‏گویند:
محمد بن حنفیه امام است بعد از برادران خود که امام حسن و امام حسین علیهما السّلام باشند و جزم کرده‏اند حیات او را و اینکه او قائم آل محمد صلّى اللَّه علیه و آله است.
با آنکه از طایفه کیسانیه اصلا کسى باقى نمانده و به درستى که منقرض شده‏اند به حیثیتى که معروف نیست از ایشان احدى در زمان ما مثل آنکه به عنوان حکایت منقول شود و صحت آن به ثبوت نرسیده.

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در سه شنبه 90/2/13 ساعت 9:19 صبح موضوع | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت