فضایل امام علی ـ علیه السّلام ـ در قرآن و...

هنگامیکه معاویه به‌عنوان خلیفه مسلمین وارد مدینه طیّبه شد، دستور داد تا ابن عباس، عموزاده علی ـ علیه‎السّلام ـ راحاضر کنند، آنگاه با کمال ناراحتی و خشم به او گفت: «شنیده‎ام هنوز دم از فضایل علی می‎زنی؟ مگر نمی‎دانی ذکر فضایل علی را ممنوع کرده‎ام؟ بترس از اینکه مبتلای به عقوبت سختی گردی به نحوی که هرگز از آن رهایی نداشته باشی.» ابن عباس فرمود:«تمام اهل مدینه شاهدند که من به غیر از تفسیر قرآن سخن دیگری بر زبان جاری نمی‎کنم، لکن چون از پیغمبر خدا ـ صلی‎الله علیه و آله ـ شنیدم که فرمودند: «مَنْ فسَّرَ القرآنَ بِرَایهِ فَالیَتَبَوَّءْ مَقْعَدُهُ مِنَ النّارِ» کسی که قرآن را بر خلاف واقع تفسیر کند، نشیمن‎گاه او در آتش خواهد بود؛ لذا هرگز قرآن را بر خلاف واقع تفسیر نمی‎کنم.» معاویه گفت: « تفسیر بگو و خلاف حقیقت و درو‎غ هم معنا مکن، لکن حق نداری دم از فضیلت علی بزنی.» ابن عباس گفت: بسیار خوب، لکن گاهی من این آیه شریفه را می‎خوانم: «وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسکیناً وَ یَتیماً و أسیراً»[1] از من سؤال می‎کنند: خداوند در این آیه از چه کسانی ستایش می‎کند؟ اگر بگویم آنان علی و فاطمه و فضّه خادمه می‎باشند،آیه را به نحو حقیقت تفسیر نموده‎ام و إلاّ آیه رابه دروغ و خلاف واقع تفسیر کرده‎ام.» معاویه گفت: «آیات دیگر را از برای مردم تفسیر کن. مگر قر‎‎آن آیه دیگری ندارد؟» ابن عباس گفت:«بسیار خوب، اینک آیه دیگری می‎خوانم و آنگاه این آیه را خواند: «یْا أیُّها الرَّسولُ بَلَّغْ ما اُنزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ اِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللهُ یَعْصِمُکَ مِنَ الّناس»[2] از من سؤال می‎کنند، پیامبر مأمور به ابلاغ چه موضوعی بوده که اگر آنرا ابلاغ نمی‎کرد گویا اصلاً رسالت خود را ابلاغ نکرده ؟ اگر بگویم پیغمبر ـ صلی‎الله علیه و آله ـ در غدیر خم مأمور بود تا علی ـ علیه‎السّلام ـ را به عنوان خلیفه بلافصل خود معرفی نماید آیه را درست تفسیر کرده‎ام و الا بر خلاف واقع سخن گفته‎ام.» معاویه گفت: «مگر حتماً باید این آیه را تفسیر کنی؟ آیه دیگری بخوان» ابن عباس گفت: «این آیه شریفه را بشنو: «یاایُّهاالذین آمنوا اذا ناجَیْتُمُ الرَّسولَ فَقَدَّموا بَیْنَ یَدَیْ نَجْواکُمْ صَدَقَه» [3] از من می‎پرسند: آیا کسی به این آیه شریف عمل نموده؟ اگر بگویم تنها کسی که به این آیه عمل نموده علی ـ علیه‎السّلام ـ است و او با اینکه یک دینار بیشتر نداشت، با این حال یک دینار را به ده درهم فروخت و هر گاه می‎خواست با پیامبر نجوا کند، یک درهم صدقه می‎داد، در این صورت آیه را صحیح تفسیر کرده‎‏ام و إلّا بر خداوند دروغ بسته‎ام و من هرگز جرأت آن را ندارم که بر خلاف واقع، قرآن را تفسیر کنم.» معاویه گفت: «از آیات دیگر قرآن بخوان.» ابن عباس خواند: «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشری نَفْسَهُ اَبْتِغاءَ مَرْضات اللهِ، وَاللهُ رَئُوفٌ بالعِبادِ»[4] ازمن می‎پرسند: «آن کسی که جان خود را در راه رضایت خدا بذل نمود که بوده؟ اگر بگویم آن شخص علی ـ علیه‎السّلام ـ بود که در «لیلهالمبیت» بجای پیغمبر اکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ در بستر خوابید تا اینکه آن حضرت بتواند به مدینه هجرت کند، آیه را به نحو حقیقت و واقع تفسیر نموده‎ام وإلا به خداوند اسناد دروغ داده‎‎ام.» معاویه گفت: «از آیات دیگر قرآن بخوان.» ابن مسعود گفت: این آیه شریفه را گوش کن: «قُلْ لا اَسْئَلُکُمْ عَلَیهِ اَجْراً اِلاّ المَوَدَّهِ فی القُرْبی»[5] از من سؤال می‎کنند: «ذی القربی» کیانند که محبت آنان در عوض مزد رسالت پیغمبر اکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ می‎باشد؟ اگر بگویم مراد، علی و فاطمه و فرزندان آنهاست درست تفسیر کرده‎ام و گرنه بر خلاف واقع تفسیر کرده‎ام و من هرگز این کار را نخواهم کرد. معاویه گفت: «قرآن هزاران آیه دارد،آیه دیگری بخوان.» ابن عباس خواند: «انَّما یُریدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ اَهْلَ اَلْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهیراً»[6] از من می‎پرسند: آنانیکه خداوند هر رجس و پلیدی را از آنهازایل نموده چه کسانی هستند؟ اگر بگویم آنان اهلبیت پیغمبراکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ هستند براستی سخن گفته‎ام والّا آیه را به دروغ تفسیر کرده‎ام. معاویه گفت: «مگر در قرآن آیه دیگری نیست؟» ابن عباس این آیه شریفه را خواند: «فَمَنْ حاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جائَکَ مِنَ العِلْمِ فَقُل ْتَعالَوْ نَدْعُ اَبْنائَنا وَ اَبْنائَکُمْ وَ نسائَنا و نسائَکُمْ وَ اَنفُسَنا اَنْفُسَکُمْ، ثٌمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلُ لَّعنَهَ اللهِ عَلَی الکاذِبینَ»[7] و گفت: «از من سؤال می‎کنند: داستان مباهله پیغمبر ـ صلی‎الله علیه و آله ـ با نصارای نجران که بنا شد در حق هم نفرین کنند تا خداوند دروغگو را از بین ببرد چیست؟ اگر بخواهم طبق واقع تفسیر کنم باید بگویم: پیغمبر اکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ در روز مباهله دو فرزند خود، امام حسن و امام حسین ـ علیهما‎السّلام ـ و زهرا ـ علیها‎السّلام ـ و علی ـ علیه‎السّلام ـ را با خود همراه کرد و از علی ـ علیه‎السّلام ـ تعبیر به «نفس» وجان خود کرد، اما اگر بگویم پیغمبر ـ صلی‎الله علیه و آله ـ مردی غیر از علی ـ علیه‎السّلام ـ را جهت مباهله با خود همراه کرد قطعاً دروغ گفته‎ام و من هرگز بر خلاف واقع آیه‎ای تفسیر نمی‎کنم.» معاویه گفت: «آیه دیگری بخوان.» ابن عباس خواند: «اِنَّما وَلیُّکُمُ اللهُ وَ رسوُلُهُ و الَّذینَ آمنوا الذینَ یُقیمون الصَّلوهَ وَ یُؤتُونَ الزَّکاهَ وَهُمْ راکِعُونَ»[8] پس گفت: « اگر از من بپرسند: آن کسی که بعد از خدا و رسول بر مردم ولایت دارد و دارای این صفت بوده که در حال رکوع نماز زکات داده کیست؟ اگر بگویم او علی ـ علیه‎السّلام ـ است به نحو حقیقت سخن رانده‎ام والا آیه را بر خلاف حقیقت تفسیر کرده‎ام و از من چنین انتظاری نداشته باش» معاویه گفت: «آیه دیگری را برای مردم تفسیر کن، مگر قر‎آن فقط شامل همین آیاتی بود که در شأن علی تفسیر کردی؟» ابن عباس گفت: پس این آیه را بشنو «اِنَّمااَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِکُلِّ قَوْمٍ هاد[9]» از من سؤالی می‎شود که تفسیر این آیه چیست؟ ما«منذر» را که پیغمبر اکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ باشد شناخته‎ایم، امّا، هادی امّت را نمی‎شناسیم. اگر بگویم مقصود از «هادی امّت» علی ـ علیه‎السّلام ـ است براستی سخن گفته‎ام زیرا تمام علماء خاصّه و عامّه این حدیث شریف را از پیغمبر اکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ نقل نموده‎اند که فرمود: «أنا المُنْذِرُ و علیٌّ الهادی و بِکَ یا علیُّ یُهْتَدی المُهْتَدوُنَ» من ترساننده امّت و علی رهنمای آنان می‎باشد و سپس فرمودند: یا علی توسط تو مردم به راه راست هدایت خواهند شد. و هر گاه آیه شریفه را خلاف واقع تفسیر کنم گنهکار خواهم بود و من طاقت عقوبت خداوند را ندارم.» معاویه گفت: «مگر قرآن آیات دیگری ندارد که تفسیر کنی؟» ابن عباس گفت: بسیار خوب آیه دیگری را گوش کن: «قُلْ کَفی بِاللهِ شهیداً بَیْنی وَ بَیْنَکُم وَ مَنْ عِندَهُ عِلْمُ الکِتابِ»[10] مردم از من سؤال می‎کنند: آن کسی که در نزد او علم قرآن بوده چه کسی است؟ اگر بگویم علی ـ علیه‎السّلام ـ است براستی سخن گفته‎ام زیرا تمام مفسرین از اهل تسنّن و تشییع نقل کرده‎اند که چون از پیغمبر اکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ سؤال شد: آن کسی که علم قرآن در نزد اوست کیست؟ فرمود: علی ـ علیه‎السّلام ـ است بعلاوه رسول گرامی اسلام بارها فرمودند: «أنا مدینهُ العِلْمِ وَ عَلیٌّ بابُها، فَمَنْ أرادَ الحِکْمَهَفَالْیَئْتِها مِنْ بابِها» «من شهر علم و علی بمنزله باب علم و حکمت است، پس هر کس دانش می‎خواهد باید ابتدا دست به دامن علی ـ علیه‎السّلام ـ شود.» معاویه گفت: «از آیات دیگر قرآن قرائت کن.» ابن عباس گفت «این آیه شریفه را می‎خوانم: «وَاَعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمیعاً و لا تَفَرَّقوُا»[11] از من از تفسیر این آیه سؤال می‎کنند؛ اگر بگویم مقصود از ریسمانی که مردم باید به آن چنگ بزنند تا دچار اختلاف نشوند، اهلبیت پیغمبر ـ صلی‎الله علیه و آله ـ و در رأس آنان علی ـ علیه‎السّلام ـ است براستی سخن گفته‎ام زیرا خاصّه و عامّه بنحو تواتر این حدیث را از وجود مبارک نبی اکرم ـ صلی‎الله علیه و آله ـ نقل کرده‎اند که فرمود: «اِنی تَرَکْتُ فیکُمْ حَبْلَیْنی، إنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِما لَنْ‌ تَضِلّوا اَبَداً، اَحَدُهُما اَکْبَرٌ مِنَ اَلاَخَرِ، کِتابُ الله حَبْلٌ مَمْدُودٌ مِنَ السَّماءِ اِلَی اَلأرضِ وَ عِتْرَتی أهلَ بیتی. فَانَّهُما لَنْ یفتَرِقا حَتّی یَرِدا عَلَیَّ الحَوْض» «به درستی که من دو ریسمان محکم را در بین امّت خود به یادگار می‎گذارم، و هر کس به این دو ریسمان محکم چنگ بزند هر‎گز گمراه نمی‎شود، یکی از آنها بزرگ‌تر از دیگری است و آن قرآن است که چون ریسمان از آسمان به زمین کشیده شده و دیگری عترت من است و این دو از هم جدا نمی‎شوند تا اینکه در کنار حوض کوثر بر من وارد گردند.» ای معاویه! اگر من آیه را به غیر از این تفسیر کنم بر خلاف حقیقت معنی نموده‎ام و من هرگز چنین نخواهم کرد. [1] .سوره انسان، آیه 8. [2] .سوره مائده، آیه67. [3] سوره مجادله،آیه12. [4] . سوره شور‎ی،آیه23. [5] .سوره بقره آیه207. [6] . سوره احزاب ، آیه33. [7] . سوره مائده آیه55. [8] . سوره آل عمران، آیه 61. [9] . سوره رعد آیه 7. [10] . سوره رعد آیه 43. [11] . سوره آل عمران، آیه 103.

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در پنج شنبه 89/12/26 ساعت 8:32 عصر موضوع فضایل امیرالمونین علی بن ابیطالب(ع) | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت