على تنها کسى بود که به آیه نجوا عمل کرد

 (2) [تفسیر ابن جریر طبرى 28/ 14] به سند خود، از «لیث» از «مجاهد» روایت کرده است که حضرت على علیه السّلام فرمود: به راستى، آیه‏اى در قرآن کریم نازل شده است که هیچ کس پیش از من و پس از من، به آن آیه عمل نکرده است و آن آیه نجوا است یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا ... «ابن جریر» گفته است: عمل کردن به این آیه واجب بود سپس نسخ شد  .

مؤلف گوید: حدیث مزبور را «زمخشرى» در «کشّاف» در ذیل آیه مذکور که در سوره مجادله آمده، آورده است و در پایان آن مى‏نویسد: حضرت على علیه السّلام فرموده است که یک دینار پول در اختیار من بود، آنرا به چند درهم تبدیل کردم و هر گاه تصمیم داشتم در خصوص کارى با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نجوا و مشورت کنم، یک درهم از آنها را پیش از مشورت با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله، صدقه مى‏دادم. «ابن جریر» اضافه کرده است: حضرت على علیه السّلام تمام آنها را در برابر ده سؤالى که از حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله داشت، در راه خدا صدقه داد  !

 (1) «واحدى» در [اسباب النزول ص 308] از حضرت على علیه السّلام روایت کرده که فرمود: یک دینار پول داشتم آنرا با چند درهم عوض کردم و هر گاه مى‏خواستم با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله مشورت و نجوائى کنم، پیش از مشورت با حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله، یکى از آن درهمها را صدقه مى‏دادم و به این ترتیب رفتار کردم تا درهمها تمام شد! سپس آیه نجوا، به آیه أَ أَشْفَقْتُمْ ... نسخ شد  .

 «فخر رازى» هم حدیث مزبور را در تفسیرش آورده و در پایان آن مى‏نویسد: «ابن جریج»، «کلبى» و «عطا» از «ابن عباس» روایت کرده‏اند که اصحاب رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله از مشورت کردن با آن حضرت ممنوع بودند مگر آنکه پیش از گفتگوى با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله، مبلغى صدقه بدهند؛ در این رابطه هیچ یک از اصحاب به این دستور توجهى نکرد و تنها على علیه السّلام بود که پیش از نجواى با رسولخدا صلّى اللّه علیه و آله، یک دینار صدقه داد و با مقام نبوى گفتگو کرد سپس آیه نسخ آمد و حکم صدقه دادن پیش از نجوا، منسوخ گردید  .

 (2) «ابن جریر» در [تفسیر 28/ 14] به طریق دیگر، از «لیث» از «مجاهد» حدیث نجوا را نقل کرده و در آن حدیث از حضرت على علیه السّلام روایت نموده که یک دینار پول در اختیار داشتم آنرا با ده درهم عوض کردم و هر گاه براى نجوا و مشورتى حضور پیغمبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله شرفیاب مى‏شدم پیش از شرفیابى، یک درهم از آنها را صدقه مى‏دادم، تا اینکه آیه نجوا نسخ شد و کسى پیش از من به مضمون آیه نجوا عمل نکرد  .

 (3) [تفسیر ابن جریر 28/ 14] به سند خود، از «ابن ابى نجیح» از «مجاهد» در ذیل تفسیر آیه نجوا نقل کرده که اصحاب رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله از نجوا کردن با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله ممنوع شدند مگر در صورتى که پیش از نجوا با آن حضرت، صدقه بدهند و به این دستور کسى جزء على بن ابیطالب علیه السّلام عمل نکرد و هنگامى که اراده کرد با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نجوا کند، یک دینار صدقه داد سپس آیه نجوا نسخ شد  .

مؤلف گوید: حدیث نجوا را «طبرى» به طریق دیگر- با اندک اختلافى- از «ابن ابى نجیح» روایت کرده است  .

 (1) [سیوطى در الدّر المنثور] در ذیل آیه نجواى سوره مجادله، از «سعید بن منصور»، «ابن راهویه»، «ابن ابى شیبه»، «عبد بن حمید»، «ابن منذر»، «ابن ابى حاتم»، «ابن مردویه» و «حاکم» با اطمینان به صحت حدیثش، از حضرت على علیه السّلام نقل کرده است که فرمود: به راستى، در کتاب خدا آیه‏اى است که پیش از من و پس از من، کسى به آن آیه عمل نکرده است و آن آیه، آیه نجواست. جریان این بود که پس از نزول آیه نجوا یک دینار پول در اختیار داشتم آنرا به ده درهم عوض کردم و هر گاه تصمیم داشتم با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نجوا کنم، یک درهم از آنها را صدقه مى‏دادم تا اینکه با آمدن آیه أَ أَشْفَقْتُمْ ...، آیه نجوا نسخ شد. اینست که کسى پیش از من به آن عمل ننمود  .

مؤلف گوید: «متّقى» همین حدیث را در [کنز العمال 1/ 268] نقل کرده است و گروهى از محدثان را که «سیوطى» در «الدّر المنثور» نام برده و اسامى آنها را ذکر کردیم، اسم برده و اضافه کرده: اینان حدیث مزبور را به سند خود متذکر شده‏اند. «محبّ طبرى» هم در [الریاض النضرة 2/ 200] به ذکر حدیث نجوا پرداخته و افزوده: «ابن جوزى» در «اسباب النزول» حدیث نجوا را آورده است  .

باز گوید: «عبد الرزّاق»، «عبد بن حمید»، «ابن منذر»، «ابن ابى حاتم» و «ابن مردویه» از حضرت على علیه السّلام روایت کرده‏اند که فرمود: کسى غیر از من، به مضمون آیه نجوا عمل نکرد تا اینکه آیه نجوا نسخ شد و آیه نجوا بیش از یک ساعت به حکم خود باقى نماند .

باز گفته است: «عبد بن حمید»، «ابن منذر» و «ابن ابى حاتم» از «مجاهد» نقل کرده‏اند گفت: اصحاب رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله از نجوا کردن با آن حضرت ممنوع گردیدند مگر در صورتى که پیش از نجوا کردن صدقه‏اى بپردازند و از آنجا که‏

موضوع پرداخت صدقه عنوان شده بود هیچ یک از اصحاب با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نجوا نکردند و تنها على بن ابیطالب علیه السّلام بود که دینارى صدقه داد و پس از آن به نجواى با پیغمبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله پرداخت و در همین هنگام بود که چگونگى ده خصلت را از حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله سؤال کرد و پس از آن، آیه نجوا نسخ شد.

باز گفته است: «سعید بن منصور» از «مجاهد» روایت کرده است، کسى که نخست صدقه داد و بعد با پیغمبر اکرم صلّى اللّه علیه و آله نجوا کرد و کسى که براى نخستین بار به پرداخت صدقه پیش از نجوا اقدام نمود، حضرت على بن ابیطالب علیه السّلام بود و به دنبال آن خداى تعالى نجوا را به آیه فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللَّهُ عَلَیْکُمْ نسخ فرمود.

باز گفته است: «عبد بن حمید» از «سلمة بن کهیل» ذیل آیه نجوا، روایت کرده: نخستین کسى که به مضمون این آیه شریفه عمل کرد، حضرت على بن ابیطالب علیه السّلام بود و پس از آن آیه نجوا نسخ شد.

 (1) [کنز العمال 3/ 155] از «عامر بن واثلة» روایت کرده است که گفت: در روز شورا که مردم براى تعیین خلیفه به مشورت مى‏پرداختند کنار خانه‏ام ایستاده بودم که در این هنگام سر و صدا اوج گرفت و شنیدم حضرت على علیه السّلام مى‏فرمود:

مردم با «ابو بکر» بیعت کردند در حالیکه بخدا سوگند، من از او، به امور خلافت شایسته‏ترم و حقى است که من در خور آن مى‏باشم (حدیث را ادامه داده است تا آنجا که خطاب به مردم) فرمود: اى مردم! شما را بخدا سوگند مى‏دهم، آیا در میان شما کسى هست که- جز من- برادر رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله باشد؟ همه گفتند: خدا داناست که جز شما، دیگرى برادر رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نمى‏باشد (تا آنجا که فرموده است) آیا در میان شما کسى جز من هست که دوازده مرتبه با رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله نجوا کرده باشد و هر بار پیش از نجوا صدقه داده باشد؟ آنگاه «آیه نجوا» را تلاوت فرمود. همگان اعتراف کردند: خدا مى‏داند جز شما، احدى به مضمون آیه نجوا

رفتار نکرد.

 (1) مؤلف گوید: در تعقیب احادیث مذکور یک حدیث باقى مانده است که مناسب است آنرا در پایان باب حاضر متذکر شویم و آن حدیث اینست:

 «زمخشرى» در «کشّاف» در تفسیر آیه نجوا در سوره مجادله، از «ابن عمر» روایت کرده است که حضرت على علیه السّلام داراى سه خصلت ویژه‏اى است که هر گاه یکى از آنها را دارا بودم، اثر وجودى آن خصلت براى من بیشتر بود از شتران سرخ‏مو که در اختیار داشتم: 1- همسرى او با فاطمه علیها السّلام؛ 2- اعطاء پرچم به او در روز خیبر؛ 3- آیه نجوا

منبع :

  فضائل پنج تن علیهم السلام در صحاح ششگانه اهل سنت‏ -  آیة اللّه فى العالمین حاج سید مرتضى‏ فیروزآبادى یزدى‏

*** مارابانظرات خوددرنشرمعارف اهلبیت(ع)یاری دهید***  

نوشته شده توسط شیعه مولا علی (ع)اگر خداتوفیق دهد در چهارشنبه 89/10/22 ساعت 7:46 صبح موضوع فضایل امیرالمونین علی بن ابیطالب(ع) | ***استفاده از مطالب باذکرمنبع وفرستادن صلوان باعجل فرجهم مانعی ندارد*** .التماس دعا***لینک ثابت